Αρχαία Άκανθος, Ιερισσό, Χαλκιδική (Ancient Akanthos Ierissos, Halkidiki).

25/3/2015

Η Αρχαία Άκανθος είναι μια από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις της Χαλκιδικής και αποτελεί τον αρχαιολογικό πρόδρομο της σημερινής Ιερισσού, στα ανατολικά παράλια της χερσονήσου. Η αρχαία Άκανθος απλωνόταν σε τρεις λόφους του όρους Στρατονικού σε μία έκταση 560 στρεμμάτων, περίπου 600 μέτρα νοτιοανατολικά από τον οικισμό της Ιερισσού. Η Άκανθος ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από Άνδριους αποίκους, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη. Το όνομα «Άκανθος» πιθανόν προέρχεται από το φυτό άκανθος που φύεται στην περιοχή, ή από τον ακανθοειδή σχηματισμό της οχύρωσης. Ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Αρχαίας Χαλκιδικής, με ισχυρό στόλο και νομισματοκοπία. Η πόλη έκοψε δικό της νόμισμα ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ., κάτι που δείχνει την αυτονομία και την οικονομική της ευρωστία. Κάποιοι από τους περιηγητές του περασμένου αιώνα αναφέρουν την ύπαρξη αρχαίου μόλου στο λιμάνι της πόλης. Τα σημερινά  ίχνη της αρχαίας Ακάνθου αρχίζουν από την παραλία της Ιερισσού, όπου σώζονται απομεινάρια του κρηπιδώματος του αρχαίου λιμανιού. Ήταν σημαντικός εμπορικός και στρατηγικός κόμβος, καθώς βρισκόταν στην ακτή του Στρυμονικού Κόλπου, κοντά στο Άκτιο του Άθωνα. Έλαβε μέρος στον Πελοποννησιακό Πόλεμο στο πλευρό της Αθήνας, αλλά μετέπειτα συντάχθηκε με Σπάρτη. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, η σημασία της μειώθηκε, και σιγά-σιγά εγκαταλείφθηκε. Οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στην περιοχή της σημερινής Ιερισσού. Στην περιοχή σώζονται υπολείμματα τειχών, θεμελιώσεις οικιών, δημόσια κτίρια και ταφές. Η νεκρόπολη της Άκανθου είναι εκτεταμένη και ιδιαίτερα σημαντική, με τάφους από την αρχαϊκή έως την ελληνιστική περίοδο. Πολλά ευρήματα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου. Από τα ερείπια τα πιο εντυπωσιακά είναι τα τείχη της ακρόπολης, αφού διασώζονται τμήματα με ύψος έως και 8 μέτρα! Τα ορατά λείψανα είναι κυρίως τμήματα από την οχύρωση της πόλης, από τα τείχη και  ένα εντυπωσιακό τμήμα της ακρόπολης. Επίσης, διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη και οικοδομικά απομεινάρια ελληνιστικών χρόνων, δημόσια κτίσματα, σπίτια και η θεμελίωση ενός ναού(πιθανότατα της θεάς Αθηνάς) στην κορυφή λόφου. Ανασκαφές έχουν φέρει στο φως κεραμική, ειδώλια, επιγραφές και νομίσματα που επιβεβαιώνουν την εμπορική και πολιτιστική ακμή της πόλης. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στα όρια της σημερινής Ιερισσού, στη θέση «Βαρύδι», λίγα μέτρα από τη θάλασσα, είναι επισκέψιμος, αν και δεν πρόκειται για οργανωμένο αρχαιολογικό πάρκο με πλήρεις υποδομές.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ancient Akanthos is one of the most important ancient cities of Chalkidiki and represents the archaeological predecessor of modern Ierissos, located on the eastern coast of the peninsula. The ancient city spread across three hills of Mount Stratoniko, covering an area of 560 stremmas(56 hectares), approximately 600 meters southeast of the modern settlement of Ierissos. Akanthos was founded in the 7th century BC by settlers from Andros, according to Thucydides. The name "Akanthos" likely derives either from the acanthus plant that grows in the area, or from the thorn-like formation of its fortification walls. It was one of the most significant cities in ancient Chalkidiki, with a strong fleet and its own mint. The city began minting its own coins as early as the 6th century BC, indicating its autonomy and economic prosperity. Some travelers from past centuries have reported the existence of an ancient pier in the city's port. Today, remnants of ancient Akanthos begin at the beach of Ierissos, where remains of the ancient harbor's quay can still be seen. Akanthos was a major commercial and strategic hub, located on the coast of the Strymonian Gulf, near the promontory of Mount Athos. It participated in the Peloponnesian War on the side of Athens, but later aligned itself with Sparta. During Roman times, its significance declined, and it was gradually abandoned. The inhabitants eventually relocated to the area of present-day Ierissos. In the area, remnants of city walls, house foundations, public buildings, and graves have been preserved. The necropolis of Akanthos is extensive and especially important, with tombs dating from the Archaic to the Hellenistic period. Many findings are housed in the Archaeological Museum of Polygyros. Among the most impressive ruins are the fortifications of the acropolis, with some sections still standing up to 8 meters high. Visible remains mainly include parts of the city’s fortification, sections of walls, and an imposing part of the acropolis. Also scattered around are architectural elements and building remains from Hellenistic times, public buildings, houses, and the foundation of a temple possibly dedicated to the goddess Athena on top of a hill. Excavations have revealed pottery, figurines, inscriptions, and coins, confirming the city's commercial and cultural prosperity. The archaeological site is located within the limits of modern Ierissos, in the area known as “Varydi,” just a few meters from the sea. It is open to visitors, although it is not an organized archaeological park with full facilities.