Μέτσοβο, Ιωάννινα (Metsovo, Ιoannina) (1).

                                                                     25/12/2012

                               

Το Μέτσοβο είναι ένας από τους πιο γραφικούς και ιστορικούς ορεινούς παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας, χτισμένος στις πλαγιές της Πίνδου, στην Ήπειρο σε υψόμετρο 1.150μ.. Αποτελεί έναν ζωντανό παραδοσιακό οικισμό με έντονη πολιτιστική ταυτότητα, πλούσια ιστορία, ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και φημισμένη γαστρονομία. Βρίσκεται στο νομό Ιωαννίνων ανάμεσα στα βουνά της Πίνδου, με πληθυσμός περίπου 3.000 κάτοικοι, οι οποίοι είναι κυρίως Βλάχοι (Αρομούνοι), με έντονη βλαχική παράδοση που παραμένει ζωντανή μέχρι σήμερα. Το Μέτσοβο έχει μακραίωνη ιστορία που χάνεται στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Από το Μέτσοβο Αναδείχθηκαν σημαντικοί ευεργέτες, όπως ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας, που ίδρυσε ιδρύματα και συνέβαλε στην αναγέννηση του Μετσόβου. Ανέπτυξε εμπορική και πολιτιστική ακμή κατά την Τουρκοκρατία, αποκτώντας προνόμια ως πέρασμα της Πίνδου και παρά την ορεινή του θέση, αποτέλεσε κέντρο εκπαίδευσης και τέχνης. Παρά την ορεινή του θέση, αποτέλεσε κέντρο εκπαίδευσης και τέχνης. Αξιοθέατα τα πέτρινα γεφύρια, τα παραδοσιακά αρχοντικά, τα γραφικά καλντερίμια, αλλά και το Βυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Νικολάου με τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες. Στο Μέτσοβο συνυπάρχει η παράδοσης με τον πολιτισμό χάρη στα ιδρύματα Τοσίτσα – Αβέρωφ, στο Λαογραφικό Μουσείο Μετσόβου, στην Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ. Το Μέτσοβο φημίζεται για τα τοπικά τυριά, όπως, Μετσοβόνε, καπνιστό, ημίσκληρο τυρί Π.Ο.Π., Μετσοβέλα, γραβιέρα, κατσικίσιο τυρί. Επίσης, παράγει ποιοτικά κρασιά από τον Αμπελώνα Κατώγι Αβέρωφ. Το Μέτσοβο αποτελεί δημοφιλή χειμερινό προορισμό, χάρη στα Κοντινά χιονοδρομικά κέντρα (π.χ. Ανήλιο, Πολιτσιές), και όχι μόνο, τα μονοπάτια της Πίνδου αποτελούν πρόκληση για τους λάτρεις της ορειβασίας, της πεζοπορίας και της ποδηλασίας βουνού. Πολλοί οι λόγοι για να επισκεφθεί κάποιος το Μέτσοβο, για τη σπάνια συνύπαρξη παράδοσης και πολιτισμού, για τη ζεστή φιλοξενία και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και φυσικά Για το καλό φαγητό, το κρασί και τη φύση.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Metsovo is one of the most picturesque and historic traditional mountain villages in Greece, built on the slopes of the Pindus Mountains in Epirus, at an altitude of 1,150 meters. It is a vibrant settlement with a strong cultural identity, rich history, distinctive architecture, and renowned gastronomy. Located in the Ioannina regional unit, between the peaks of the Pindus range, it has a population of about 3,000 inhabitants, primarily Vlachs (Aromanians), who maintain a living and vivid Vlach tradition to this day. Metsovo has a long and storied history, dating back to the times of the Byzantine Empire. It flourished during the Ottoman era, developing into a commercial and cultural center due to its strategic location as a mountain pass, and it gained special privileges. Despite its mountainous position, Metsovo became a center of education and the arts. Several important national benefactors came from Metsovo, such as Evangelos Averoff-Tossizza, who founded institutions and played a vital role in the cultural and social revival of the town. Metsovo is home to several attractions, such as: Stone bridges, Traditional mansions (archontika),  Picturesque cobbled streets (kalderimia),  The Byzantine Monastery of Saint Nicholas, known for its stunning frescoes. Tradition coexists with culture in Metsovo thanks to the Tossizza – Averoff foundations, including: The Metsovo Folk Art Museum,  The Evangelos Averoff Gallery, which houses works by renowned Greek painters. Metsovo is especially famous for its local cheeses, including: Metsovone: a smoked semi-hard PDO cheese, Metsovela, graviera, and goat cheese,  It also produces high-quality wines from the Katogi Averoff vineyard, which visitors can tour. Metsovo is a popular winter destination, thanks to nearby ski resorts such as Anilio and Politsies, but it is also ideal year-round. The trails of the Pindus mountains attract lovers of hiking, mountaineering, and mountain biking. There are many reasons to visit Metsovo: The rare blend of tradition and culture, The warm hospitality, The traditional architecture and of course, the delicious food, fine wine, and breathtaking nature

                                                                 

Από τον μεσαίωνα έως και τον 19ο αιώνα το Μέτσοβο καταγράφεται στις πηγές κυρίως με τον γλωσσικό τύπο Μέτζοβο. Επίσης από τα τέλη του 18ου αιώνα εμφανίζεται στις πηγές ο λογιοφανής τύπος Μέσσοβον. Σύμφωνα με μία άποψη η λέξη Μέτσοβο προέρχεται από τα σλαβικά «μέτσκα» (αρκούδα) και «όβο» (χωριό).

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

From the Middle Ages until the 19th century, Metsovo is recorded in historical sources primarily with the linguistic form "Metzovo." Additionally, from the late 18th century, the more scholarly variant "Messovon" appears in some texts.According to one theory, the name Metsovo derives from the Slavic words "mečka" (meaning bear) and "ovo" (meaning village), thus interpreted as "village of the bear."

Στο Μέτσοβο έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία το μοναστήρι της Θεοτόκου, κοντά στο Μετσοβίτικο ποταμό, το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου νότια της κωμόπολης και το μοναστήρι της Ζωοδόχου πηγής στη θέση Κιάτρα Ρόσσια (που σημαίνει στα βλάχικα κόκκινος βράχος/λιθάρι).

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

In Metsovo, several sites have been designated as preserved monuments, including: The Monastery of the Theotokos, located near the Metsovitikos River The Monastery of Saint Nicholas, situated to the south of the town The Monastery of Zoodochos Pigi (Life-Giving Spring), located in the area known as Kiatra Rossaa name that means "red rock/stone" in the Vlach (Aromanian) language.

                     

                                                               
Το 15ο αιώνα το Μέτσοβο περιήλθε υπό την Οθωμανική κυριαρχία και έγινε τμήμα του σαντζακίου των Ιωαννίνων. Καθ' όλη την τελευταία περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας (18ος αιώνας-1913) ο Ελληνικός και Βλάχικος πληθυσμός της περιοχής (Βόρεια Πίνδος) υπέφερε από Αλβανούς επιδρομείς. Επίσης, κατά την τοπική Ελληνική επανάσταση του 1854, η πόλη λεηλατήθηκε από Οθωμανικά στρατεύματα και τους άνδρες του Θεόδωρου Γρίβα, πρώην στρατηγού του Ελληνικού στρατού, κατά τη σύγκρουσή τους για τον έλεγχο της πόλης.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

In the 15th century, Metsovo came under Ottoman rule and became part of the Sanjak of Ioannina. Throughout the final period of Ottoman domination (18th century–1913), the Greek and Vlach populations of the region (Northern Pindus) suffered greatly from Albanian raiders. Additionally, during the local Greek uprising of 1854, the town was plundered by Ottoman troops and the forces of Theodoros Grivas, a former general of the Greek army, as they clashed over control of the town.

Στις 31 Οκτωβρίου 1912 τα Ελληνικά στρατεύματα, βοηθούμενα από ανταρτικές ομάδες από την Ηπειρο και εθελοντές από το Μέτσοβο, έχοντας διασχίσει την κορυφογραμμή Κατάρας-Ζυγού κατά τη διάρκεια της νύχτας, επιτέθηκαν στην Τουρκική φρουρά του Μετσόβου, που αποτελείτο από 205 στρατιώτες και δύο κανόνια. Η μάχη κράτησε μέχρι τις 4 μ.μ., οπότε οι Οθωμανοί στρατιώτες της πολιορκούμενης Τουρκικής φρουράς ύψωσαν λευκή σημαία και παραδόθηκαν.    

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

On October 31, 1912, Greek troops, aided by guerrilla groups from Epirus and volunteers from Metsovo, crossed the Katara-Zygos mountain ridge during the night and launched an attack on the Ottoman garrison stationed in Metsovo, which consisted of 205 soldiers and two cannons. The battle lasted until 4 p.m., at which point the besieged Ottoman troops raised a white flag and surrendered.

Σύμφωνα, με τα κοινωνικά πρότυπα των κατοίκων του Μετσόβου ο πληθυσμός της ορεινής πολίχνης, έως τις αρχές του 20ου αιώνα, διακρίνονταν σε τρεις κοινωνικές κατηγορίες: τους άρχοντζι (arxondzɨ)), τους βίνιτσι (vinitsɨ) και τους άλγκι (alɟi) ή σκωπτικά γκιζάρι(ɟizari). Η συγκεκριμένη διαστρωμάτωση υπήρξε προέκυψε μέσα από κοινωνικοοικονομικές διεργασίες της οθωμανικής περιόδου και βασίζονταν, κατά κύριο λόγο, σε οικονομικά κριτήρια.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

According to the social norms of Metsovo’s inhabitants, until the early 20th century, the population of the mountainous town was divided into three social classes: the Arxondzi (άρχοντζι) – the upper class or local nobility, the Vinitsi (βίνιτσι) – the middle class and the Algi (άλγκι) or, mockingly, Gizari (γκιζάρι) – the lower class. This social stratification emerged through socioeconomic processes during the Ottoman period, and was based primarily on economic criteria.

Ουσιαστικές πληροφορίες για την εμπορική ανάπτυξη του Μετσόβου βρίσκονται από τα μέσα του 17ου αιώνα και μετά, οπότε βλέπουμε μαρτυρίες για την παρουσία γυρολόγων από το Μέτσοβο στην Κωνσταντινούπολη και στη Βενετία, γεγονός που φανερώνει μια πρώτη φάση της ανάμειξής τους στις εμπορικές συναλλαγές της Ανατολικής Μεσογείου. Το 18ο αιώνα βλέπουμε μαρτυρίες για την παρουσία Μετσοβιτών εμπόρων στην Κωνσταντινούπολη, το Βουκουρέστι και τη Βιέννη. Στα τέλη του 18ου αιώνα υπάρχει στο Μέτσοβο εγκατεστημένη μια κοινότητα εμπόρων που μέσω συνεργατικών εμπορικών δικτύων εξαπλωθεί τις δραστηριότητές της σε μια μάλλον εκτεταμένη γεωγραφική έκταση.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Substantial evidence of Metsovo’s commercial development appears from the mid-17th century onward. During this time, records mention itinerant traders from Metsovo in Constantinople and Venice, indicating an initial phase of their involvement in the trade networks of the Eastern Mediterranean. By the 18th century, there is documentation of Metsovite merchants active in Constantinople, Bucharest, and Vienna. By the late 18th century, a settled community of merchants had formed in Metsovo. Through cooperative trade networks, they expanded their activities across a fairly wide geographic area.

                      

                                                           

Η οικονομική και κοινωνική άνοδος των κατοίκων του Μετσόβου κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα αντανακλάται άμεσα στις προσπάθειές τους να αναβαθμίσουν το εκπαιδευτικό τους υπόβαθρο. Η ύπαρξη σχολής ήδη από τις αρχές του 18ου, η συνεχής μέριμνα για την λειτουργία της και η μετανάστευσή τους σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια προκειμένου να λάβουν ανώτερη μόρφωση, αποτελούν ενδεικτικά στοιχεία αυτής της τάσης.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

The economic and social rise of Metsovo’s inhabitants during the 18th century is directly reflected in their efforts to enhance their educational background. The existence of a school as early as the beginning of the 18th century, their ongoing commitment to its operation, and their migration to European universities in pursuit of higher education are clear indicators of this trend.

                                                                   

Το Μέτσοβο είναι ακόμα γνωστό για την παρασκευή δύο τυριών, με την ονομασία μετσοβόνε (Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ)) και μετσοβέλας. Ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού απασχολείται στις βιοτεχνίες ξύλου και γάλακτος (γιαούρτι, βούτυρο, γραβιέρα και κεφαλογραβιέρα) καθώς και στις βιοτεχνίες βαρελιών, κυψελών και ειδών λαϊκής τέχνης (υφαντά, ασημικά, ξυλόγλυπτα κ.α.). Επίσης φημίζεται για την παραγωγή κρασιού με πιο γνωστό παρασκευαστή τον αμπελώνα του κατωΐου της οικογενείας των Αβέρωφ.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Metsovo is also well known for the production of two cheeses: Metsovone (a Protected Designation of Origin product – PDO) and Metsovela. A significant portion of the population is employed in woodworking and dairy production (including yogurt, butter, graviera, and kefalograviera cheeses), as well as in the crafting of barrels, beehives, and folk art items such as woven textiles, silverware, and wood carvings. Metsovo is also renowned for its wine production, with the most notable producer being the Katogi vineyard of the Averoff family.

https://el.wikipedia.org/wiki