Παρασκευή 19 Αυγούστου 2016

Φυλακισμένα Μνήματα, Λευκωσία Κύπρος (Imprisoned Graves, Nicosia, Cyprus).

Κύπρος 2016

Τα Φυλακισμένα Μνήματα αποτελούν ένα από τα πιο συγκινητικά και ιστορικά σημαντικά μνημεία της Κύπρου. Βρίσκονται μέσα στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας και είναι ο χώρος ταφής των 13 αγωνιστών της ΕΟΚΑ, που εκτελέστηκαν ή έχασαν τη ζωή τους κατά τον αγώνα της περιόδου 1955–1959 ενάντια στη βρετανική αποικιοκρατία. Κατασκευάστηκε από τους Βρετανούς επί θητείας του Κυβερνήτη Τζων Χάρντιγκ, ενώ σχεδιάστηκε σαν ένας στενός χώρος περιτριγυρισμένος από ψηλούς τοίχους με τεμάχια γυαλιών στο πάνω μέρος τους, δίπλα από τα κελιά των μελλοθανάτων και την αγχόνη. Οι Βρετανοί που κατείχαν την Κύπρο από το 1878, αποφάσισαν να θάβουν εκεί όσους απαγχονίζονταν για την δράση τους στον Απελευθερωτικό Αγώνα της Κύπρου για την Ένωση με την Ελλάδα. Η ώρα του απαγχονισμού ήταν πάντα μετά τα μεσάνυχτα, όμως η ημέρα κρατιόταν μυστική, αν και σχεδόν πάντα διέρρεε. Στον χώρο υπήρχαν τρεις αγχόνες -την μια την πήραν οι Άγγλοι φεύγοντας, η άλλη βρίσκεται στο Μουσείο του Αγώνα και η τρίτη βρίσκεται ακόμη στον χώρο του μαρτυρίου. Εκεί είχαν προγραμματίσει να θάβουν και ηγετικές μορφές της Εθνικής Οργανώσεως Κυπρίων Αγωνιστών που σκοτώνονταν σε μάχες, για να μη μετατρέπονται οι κηδείες τους σε μαζικά συλλαλητήρια και μαχητικές διαδηλώσεις. Η κηδεία γινόταν αμέσως μετά τον απαγχονισμό. Μοναδική παρουσία ήταν εκείνη του ιερέα των φυλακών που έψαλε τη νεκρώσιμη ακολουθία έξω από την κλειστή είσοδο του κοιμητηρίου, όπου τους έθαβαν, χωρίς να παρευρίσκεται κανένας συγγενής των νεκρών ή άλλος Έλληνας. Ο μικρός αυτός, σεμνός νεκροταφικός χώρος δημιουργήθηκε από τις βρετανικές αρχές με σκοπό να εμποδίσουν τις κηδείες να μετατραπούν σε μεγάλες, εθνικιστικές συγκεντρώσεις. Οι τάφοι βρίσκονται αυστηρά μέσα στην αυλή των φυλακών, δίπλα στα κελιά όπου κρατούνταν μερικοί από τους αγωνιστές πριν την εκτέλεσή τους. Μεταξύ αυτών που αναπαύονται εκεί είναι ο Γρηγόρης Αξεντίου, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης και άλλοι ήρωες που εκτελέστηκαν με απαγχονισμό ή κάηκαν ζωντανοί για τη συμμετοχή τους στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Σήμερα, ο χώρος αποτελεί εθνικό σύμβολο αντίστασης και τόπο μνήμης, προσελκύοντας επισκέπτες από την Κύπρο και το εξωτερικό. Τα διατηρημένα κελιά του θανάτου, ο παραδομένος κρεμάλας και οι ίδιοι οι τάφοι συνθέτουν ένα μνημείο που τιμά την θυσία των νέων αυτών ανθρώπων που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της Κύπρου. Τα Φυλακισμένα Μνήματα παραμένουν μια συγκλονιστική υπενθύμιση του ταραχώδους παρελθόντος του νησιού και του κόστους της ελευθερίας. Αποτελούν μέρος του Μουσείου Ανεξαρτησίας Κύπρου και οι ξεναγήσεις προσφέρουν πληροφορίες για τις προσωπικές ιστορίες, το ιστορικό πλαίσιο και την κληρονομιά του αγώνα της ΕΟΚΑ.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

The Imprisoned Graves are one of the most moving and historically significant monuments in Cyprus. They are located inside the Central Prisons of Nicosia and serve as the burial site for 13 EOKA fighters who were executed or lost their lives during the struggle from 1955 to 1959 against British colonial rule. The site was constructed by the British during the tenure of Governor John Harding and was designed as a narrow area surrounded by high walls topped with shards of glass, next to the cells of the condemned prisoners and the gallows. The British, who had controlled Cyprus since 1878, decided to bury there those who were hanged for their participation in the Liberation Struggle for the Union of Cyprus with Greece. Executions always took place after midnight, although the exact day was kept secret, even though it often leaked. There were three gallows at the site one was taken away by the British upon their departure, another is housed in the Museum of the Struggle, and the third remains at the place of martyrdom. The British had also planned to bury leading figures of the National Organization of Cypriot Fighters who died in battle there, to prevent their funerals from becoming large rallies or militant demonstrations. Funerals were held immediately after the executions. The only presence allowed was the prison chaplain, who conducted the funeral service outside the locked entrance of the cemetery where the bodies were buried, without any family members or other Greeks present. This small and modest cemetery was created by the British authorities to prevent funerals from turning into large nationalist gatherings. The graves lie strictly within the prison yard, next to the cells where some of the fighters were held before their execution. Among those interred there are Grigoris Afxentiou, Evagoras Pallikarides, and other heroes who were either hanged or burned alive for their participation in the independence struggle. Today, the site stands as a national symbol of resistance and a place of remembrance, attracting visitors from Cyprus and abroad. The preserved death cells, the original gallows, and the graves themselves form a monument honoring the sacrifice of these young individuals who gave their lives for Cyprus’s freedom. The Imprisoned Graves remain a powerful reminder of the island’s turbulent past and the cost of freedom. They are part of the Cyprus Independence Museum, where guided tours provide information about the personal stories, historical context, and legacy of the EOKA struggle.

Ο Μιχάλης Καραολής, Έλληνας με Κυπριακή καταγωγή, μέλος και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α.-Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών που πήρε μέρος στον Κυπριακό αγώνα κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας για Ένωση με την Ελλάδα, γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1933 στο Παλαιχώρι Πιτσιλιάς (Μόρφου) της επαρχίας Λευκωσίας και απαγχονίστηκε από τις Αγγλικές δυνάμεις κατοχής της Κύπρου στις 10 Μαΐου 1956, στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Δημητρίου. Τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα Μνήματα .Την παραμονή της εκτελέσεως του, κοινώνησε από τον ιερέα Παπαντώνη Ερωτοκρίτου κι έγραψε στον θείο του Δαμιανό Καμένο, μια συγκινητική επιστολή στην οποία αναφέρει, «...Με απόλυτον ψυχικήν γαλήνην σας απευθύνω τον λόγον του υστάτου αποχαιρετισμού, χωρίς όμως να αποκρύπτω την πικρίαν που μου επροκάλεσεν η στέρησις μιας αποχαιρετιστηρίου επισκέψεως εκ μέρους των πλέον στενών τουλάχιστoν συγγενών. Ελπίζω ότι όλοι θα κρατήσουν την ψυχραιμίαν των και ότι το κουράγιο δε θα λείψει. Αν είναι κάτι που με στεναχωρεί είναι ότι δεν τα κατάφερα να γίνω εκείνο που ήθελα διά τους γέρους γονείς μου και τ' αδέλφια μου. Ας είναι όμως. Ο Θεός ας είναι γι' αυτούς και για όλους σας βοηθός και υπερασπιστής, κραταιός προστάτης και πονετικός πατήρ...{...}... Ούτε το θάρρος, ούτε οι ελπίδες μας εγκαταλείπουν, η δε ψυχική μου γαλήνη είναι ακμαιοτάτη. Χαίρετε, λοιπόν, και είθε ο Πανάγαθος Θεός να χαρίσει εις όλους σας κάθε ευτυχίαν.Σε φιλώ και πάλιν θερμά Μιχαλάκης» Απαγχονίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 10ης Μαΐου 1956, όπως ανακοίνωσε το Ελληνικό ραδιόφωνο, μαζί με τον αγωνιστή της Ε.Ο.Κ.Α., Ανδρέα Δημητρίου λέγοντας, «..Εμένα δεν πρέπει να με λυπάστε, αφού εγώ δεν βρίσκω λόγο για να με κλαίω, ούτε οι συγγενείς μου πρέπει να με κλαίνε..». Η μητέρα του λιποθύμησε και η αδελφή του έμεινε σε αφασία μια μέρα, στο άκουσμα της εκτελέσεως του, ενώ οι Αγγλικές δυνάμεις κατοχής απαγόρευσαν στην οικογένειά του να παραλάβει τη σορό του και προχώρησαν στην ταφή του στον περιφραγμένο χώρο εντός των Κεντρικών φυλακών, στο Block 8, στα Φυλακισμένα μνήματα. Επετράπη μόνο σε έναν Ορθόδοξο ιερέα να τελέσει τη νεκρώσιμη ακολουθία, όμως βρισκόταν έξω από την κλειστή είσοδο του μικρού «κοιμητηρίου».

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Michalis Karaolis, a Greek Cypriot and member of E.O.K.A. (National Organization of Cypriot Fighters), who participated in the Cypriot struggle against British colonial rule for union with Greece, was born on February 13, 1933, in Palaichori Pitsilias (Morphou) in the Nicosia district. He was hanged by the British occupation forces of Cyprus on May 10, 1956, at the Central Prisons of Nicosia, together with his fellow fighter Andreas Dimitriou. He was buried within the grounds of the Central Prisons, in the area known as the “Imprisoned Graves.” On the eve of his execution, he took communion from Father Papantoni Erotokritou and wrote a moving letter to his uncle Damianos Kamenos, in which he stated: “...With absolute peace of mind, I address you with my final farewell, without hiding the bitterness caused by the deprivation of a farewell visit from at least my closest relatives. I hope everyone will keep their composure and that courage will not fail. If there is something that saddens me, it is that I failed to become what I wished for my elderly parents and my siblings. But so be it. May God be their helper and protector, a mighty guardian and compassionate father... {...}... Neither courage nor hope abandons us, and my peace of mind is at its highest. Farewell, then, and may the Almighty God grant you all every happiness. I kiss you warmly again, Michalakis.” He was hanged in the early hours of May 10, 1956, as announced by the Greek radio, along with E.O.K.A. fighter Andreas Dimitriou, saying, “...You should not pity me, since I find no reason to mourn myself, nor should my relatives mourn me...”. His mother fainted, and his sister was left speechless for a day upon hearing the news of his execution. The British occupation forces forbade his family from receiving his body and proceeded to bury him within the fenced area inside the Central Prisons, in Block 8, at the Imprisoned Graves. Only an Orthodox priest was allowed to perform the funeral service, but he remained outside the closed entrance of the small “cemetery.”

http://el.metapedia.org/wiki

Ο Ανδρέας Δημητρίου, Έλληνας με Κυπριακή καταγωγή, μέλος και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α.-Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών που πήρε μέρος στον Κυπριακό αγώνα κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας για Ένωση με την Ελλάδα, γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1934 στο χωριό Άγιος Μάμας, της επαρχίας Λεμεσού και απαγχονίστηκε από τις Αγγλικές δυνάμεις κατοχής της Κύπρου στις 10 Μαΐου 1956, στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, μαζί με τον συναγωνιστή του Μιχαήλ Καραολή. Τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα Μνήματα ,στον ίδιο τάφο με το συναγωνιστή του Στυλιανό Λένα. Απαγχονίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 10ης Μαΐου 1956, όπως ανακοίνωσε το Ελληνικό ραδιόφωνο, μαζί με τον αγωνιστή της Ε.Ο.Κ.Α., Μιχαήλ Καραολή λέγοντας, «..Το μόνο που λυπούμαι είναι που δεν θα προλάβω να δω την Κύπρο μας ελεύθερη..», ήταν τα τελευταία του λόγια προς τη μάνα του, λίγες ώρες πριν από τον απαγχονισμό του, ενώ η μητέρα του απάντησε, «..Στο καλό, γιε μου και να έχεις θάρρος ως το τέλος». Οι Αγγλικές δυνάμεις κατοχής απαγόρευσαν στην οικογένειά του να παραλάβει τη σορό του και προχώρησαν στην ταφή του στον περιφραγμένο χώρο εντός των Κεντρικών φυλακών, στο Block 8, στα Φυλακισμένα μνήματα. Επετράπη μόνο σε έναν Ορθόδοξο ιερέα να τελέσει τη νεκρώσιμη ακολουθία, όμως βρισκόταν έξω από την κλειστή είσοδο του μικρού «κοιμητηρίου».

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Andreas Dimitriou, a Greek Cypriot and member of E.O.K.A. (National Organization of Cypriot Fighters), who participated in the Cypriot struggle against British colonial rule for union with Greece, was born on September 18, 1934, in the village of Agios Mamas in the Limassol district. He was hanged by the British occupation forces of Cyprus on May 10, 1956, at the Central Prisons of Nicosia, together with his fellow fighter Michalis Karaolis. He was buried within the grounds of the Central Prisons, in the area known as the “Imprisoned Graves,” in the same grave as his comrade Stylianos Lenas. He was executed in the early hours of May 10, 1956, as announced by the Greek radio, along with E.O.K.A. fighter Michalis Karaolis. His last words to his mother, a few hours before his hanging, were: “…The only thing I regret is that I will not live to see our Cyprus free…” His mother replied, “…Farewell, my son, and may you have courage until the end.” The British occupation forces forbade his family from receiving his body and proceeded to bury him within the fenced area inside the Central Prisons, in Block 8, at the Imprisoned Graves. Only an Orthodox priest was allowed to perform the funeral service, but he remained outside the closed entrance of the small “cemetery.”

http://el.metapedia.org/wiki

Ο Ιάκωβος Πατάτσος, Έλληνας με Κυπριακή καταγωγή, μέλος και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α.-Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών που πήρε μέρος στον Κυπριακό αγώνα κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας για Ένωση με την Ελλάδα, γεννήθηκε την 1η Ιουλίου 1934 στη Λευκωσία και απαγχονίστηκε από τις Αγγλικές δυνάμεις κατοχής της Κύπρου στις στις 9 Αυγούστου 1956, στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, μαζί με τους συναγωνιστές του Ανδρέα Ζάκο και Χαρίλαο Μιχαήλ. Τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα Μνήματα.

"Αγαπημένη μου μητέρα, χαίρε.Ευρίσκομαι μεταξύ των αγγέλων. Τώρα απολαμβάνω τους κόπους μου.Το πνεύμα μου φτερουγίζει γύρω από τον θρόνο του Κυρίου. Θέλω να χαίρεις όπως κι εγώ".

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Iakovos Patatsos, a Greek Cypriot and member of E.O.K.A. (National Organization of Cypriot Fighters), who took part in the Cypriot struggle during the British colonial period for union with Greece, was born on July 1, 1934, in Nicosia. He was hanged by the British occupation forces of Cyprus on August 9, 1956, at the Central Prisons of Nicosia, along with his comrades Andreas Zako and Charilaos Michail. He was buried within the grounds of the Central Prisons, in the area known as the “Imprisoned Graves.” "My beloved mother, greetings. I am among the angels. Now I enjoy the fruits of my toil. My spirit flutters around the throne of the Lord. I want you to be joyful just as I am."

http://el.metapedia.org/wiki

Ο Ανδρέας Ζάκος, Έλληνας με Κυπριακή καταγωγή, μέλος και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α.-Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών που πήρε μέρος στον Κυπριακό αγώνα κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας για Ένωση με την Ελλάδα, γεννήθηκε στις 12 Νοεμβρίου του 1931, στο χωριό Λινού της επαρχίας Λευκωσίας και απαγχονίστηκε από τις Αγγλικές δυνάμεις κατοχής της Κύπρου στις 9 Αυγούστου του 1956, στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, μαζί με τους συναγωνιστές του Ιάκωβο Πατάτσο και Χαρίλαο Μιχαήλ. Τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα μνήματα, σε κοινό τάφο με τον Κυριάκο Μάτση. Δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο δι' απαγχονισμού, από το Έκτακτο Στρατοδικείο Λευκωσίας με πρόεδρο το δικαστή Σω. Στις 7 Αυγούστου, έγραφε σε επιστολή που έστειλε στον πατέρα του,«....Όπως σας είπα αφού είμαστε χριστιανοί, πιστεύουμε στην Ουράνια βασιλεία και δεν πρέπει να μας φοβίζει ο θάνατος. Εξάλλου εμείς έχουμε το πλεονέκτημα να ξέρουμε την ώρα του θανάτου μας και έτσι να προπαρασκευαστούμε...». Ως τελευταία επιθυμία ζήτησε να απαγχονισθεί υπό τους ήχους της «ηρωικής συμφωνίας» του Μπετόβεν, όπως έγραψε σε επιστολή του στον αδελφό του Γιώργο,
«Αγαπητέ αδερφέ, όταν θα πάρεις το γράμμα μου αυτό, θα έχω φύγει για πάντα. (Υπάρχει κανείς που θα μείνει;) Η ώρα του θανάτου πλησιάζει. Μα στην ψυχή μας φωλιάζει η ηρεμία. Τη στιγμή αυτή ακούμε την Ηρωική Συμφωνία του Μπετόβεν. Στη θέση που βρισκόμαστε τώρα, ούτε με το μικροσκόπιο δεν μπορούμε ν’ ανακαλύψουμε πού υπάρχει τραγωδία στο θάνατο. Τότε μόνο θα αισθανόμουν λύπη, αν ήξερα ότι θα μπορούσα να μείνω πάντα νέος και αθάνατος, αν απέφυγα την εκτέλεση. Νομίζω πως με την εκτέλεση θα μείνω πάντα νέος κι αθάνατος. Πρώτα ή ύστερα θα έπρεπε να διαθέσω τη ζωή μου. Δεν βλέπω πιο κατάλληλη στιγμή από την τωρινή για να το κάμω. Δίνε θάρρος στην οικογένεια. Προσπάθησε να παρηγορήσεις τη μητέρα μας. Ο πρώτος της γιος από τώρα και στο εξής θα είσαι εσύ και όχι εγώ.Σε φιλώ, Ο αδερφός σου Ανδρέας».

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Andreas Zakos, a Greek Cypriot and member of E.O.K.A. (National Organization of Cypriot Fighters), participated in the Cypriot struggle during the British colonial period for union with Greece. He was born on November 12, 1931, in the village of Linou, in the Nicosia district, and was hanged by the British occupation forces of Cyprus on August 9, 1956, at the Central Prisons of Nicosia, along with his comrades Iakovos Patatsos and Charilaos Michail. He was buried within the grounds of the Central Prisons, in the area known as the “Imprisoned Graves,” in a shared grave with Kyriakos Matsis. He was tried and sentenced to death by hanging by the Special Military Court of Nicosia, presided over by Judge Shaw. On August 7, in a letter he wrote to his father, he said: “...As I have told you, since we are Christians, we believe in the Heavenly Kingdom and death should not frighten us. Besides, we have the advantage of knowing the hour of our death and can therefore prepare ourselves...” As his last wish, he requested to be hanged to the sound of Beethoven’s Eroica Symphony. In a letter to his brother George, he wrote:

“Dear brother, when you receive this letter, I will be gone forever. (Is there anyone who stays forever?) The hour of death is approaching. But peace dwells in our soul. At this moment, we are listening to Beethoven’s Eroica Symphony. From where we stand now, not even with a microscope can one discover any trace of tragedy in death. I would only feel sorrow if I knew that by avoiding execution I could remain forever young and immortal. But I believe that through this execution, I will indeed remain forever young and immortal.
One way or another, I would eventually have to give my life. I see no more fitting moment to do so than now. Give courage to the family. Try to comfort our mother. From now on, you will be her first son—not me.
With love,
Your brother, Andreas.”

http://el.metapedia.org/wiki

Ο Χαρίλαος Μιχαήλ, Έλληνας με Κυπριακή καταγωγή, μέλος και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α.-Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών που πήρε μέρος στον Κυπριακό αγώνα κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας για Ένωση με την Ελλάδα, γεννήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 1935 στο χωριό Γαληνή, της επαρχίας Λευκωσίας και απαγχονίστηκε από τις Αγγλικές δυνάμεις κατοχής της Κύπρου στις 9 Αυγούστου 1956, στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, μαζί με τους συναγωνιστές του Ανδρέα Ζάκο και Ιάκωβο Πατάτσο. Τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα μνήματα.
"Επειδή γνωρίζω για ποιο σκοπό θα εκτελεστώ, αισθάνομαι τον εαυτό μου ισχυρό και γαλήνιο και έτοιμος να τα αντιμετωπίσω όλα με αφάνταστη ψυχραιμία".

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Charilaos Michail, a Greek Cypriot and member of E.O.K.A. (National Organization of Cypriot Fighters), took part in the Cypriot struggle during the British colonial period for union with Greece. He was born on February 9, 1935, in the village of Galini, in the Nicosia district, and was hanged by the British occupation forces of Cyprus on August 9, 1956, at the Central Prisons of Nicosia, alongside his comrades Andreas Zakos and Iakovos Patatsos. He was buried within the grounds of the Central Prisons, in the area known as the “Imprisoned Graves.”

In his final words, he declared:

"Because I know the reason for which I am to be executed, I feel strong and calm, and ready to face everything with unimaginable composure.

"http://el.metapedia.org/wiki

Ο Στυλιανός Μαυρομάτης, Έλληνας με Κυπριακή καταγωγή, μέλος και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α.-Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών που πήρε μέρος στον Κυπριακό αγώνα κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας για Ένωση με την Ελλάδα, γεννήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 1932 στο χωριό (ο) Λάρνακας της Λαπήθου της επαρχίας Κερύνειας, στη ράχη του όρους Πενταδάκτυλο και απαγχονίστηκε από τις Αγγλικές δυνάμεις κατοχής της Κύπρου στις 21 Σεπτεμβρίου 1956, στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, μαζί με τους συναγωνιστές του Μιχαήλ Κουτσόφτα και Ανδρέα Παναγίδη. Τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα Μνήματα. Όταν έφτασε στην αγχόνη, φώναξε στους παριστάμενους Άγγλους εκπροσώπους, «Σκοτώστε με, δεν σας φοβάμαι, είναι πολλοί πίσω μου που θα πάρουν το αίμα μου». Εκτελέστηκε με απαγχονισμό μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της της 21ης Σεπτεμβρίου 1956, μαζί με τους Ανδρέα Παναγίδη και Μιχαήλ Κουτσόφτα. Στην τελευταία του επιστολή, την οποία απηύθυνε προς του γονείς και τα αδέλφια του έγραφε,
«Σεβαστοί μου γονείς, πολυαγαπημένες μου αδελφές και αδελφέ μου, Σας απευθύνω το τελευταίο μου γράμμα με την ελπίδα πως θα κατορθώσω να ρίξω λίγο βάλσαμο στην πονεμένη σας ψυχή. Τώρα που σας γράφω, ευρίσκομαι μέσα στο σκοτεινό κελί της φυλακής μου, περιμένοντας με θάρρος και υπομονή τον δήμιο να ρθει να με οδηγήσει στον τόπο της εκτελέσεως. Αισθάνομαι τον εαυτό μου ισχυρόν και γαλήνιον, γιατί έχω τον Χριστό μέσα μου και είμαι βέβαιος πως θα με βοηθήσει μέχρι τέλους. Η τελευταία μου επιθυμία που ζητώ από σας είναι: Να σταθήτε ψύχραιμοι μέχρι τέλους και να προσεύχεστε για μένα. Δεν θέλω ούτε μοιρολόγια ούτε θρήνους, παρά μόνο να ευχαριστείτε και να δοξάζετε το Θεό που με αγάπησε και θέλησε να με πάρει κοντά του. Θέλω να ξέρετε πως ο υιός και αδελφός σας πέθανε με το χαμόγελο στα χείλη, γιατί κράτησε μέχρι τέλους τον ιερόν όρκον που έδωσε να θυσιαστή χάριν της ελευθερίας της Κύπρου. Να είστε δε βέβαιοι πως γρήγορα θα ανατείλει το άστρον της Ελευθερίας και της δικαιοσύνης στο Νησί μας, τον ψυχρό δε και σκοτεινό χειμώνα των θλίψεων και δοκιμασιών θα επακολουθήσει η γλυκεία άνοιξης της γαλήνης και ευτυχίας. Θέλω να είστε υπερήφανοι γιατί ο υιός και αδελφός σας θυσιάστηκε για την κοινήν ελευθερία. Θυσιάστηκε γιατί θέλησε να χαρεί κι αυτός μαζί με όλους τους Έλληνες της Κύπρου το μεγαλύτερο δώρο που χάρισε ο Θεός στην ανθρωπότητα. Με αυτά, σεβαστοί μου γονείς και πολυαγαπημένες μου αδελφές και αδελφέ μου, κλείω το γράμμα μου και σας στέλνω τον τελευταίο θερμό μου ασπασμόν.
Σας γλυκοφιλώ
Ο υιός και αδελφός σας
ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΗΣ»

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Stylianos Mavromatis, a Greek Cypriot and member of E.O.K.A. (National Organization of Cypriot Fighters), took part in the Cypriot struggle during the British colonial period for union with Greece. He was born on November 15, 1932, in the village of Larnakas tis Lapithou, in the Kyrenia district, on the slopes of the Pentadaktylos mountain range. He was hanged by the British occupation forces in Cyprus on September 21, 1956, at the Central Prisons of Nicosia, alongside his comrades Michail Koutsosftas and Andreas Panagidis. He was buried within the grounds of the Central Prisons, in the area known as the “Imprisoned Graves.” As he reached the gallows, he shouted to the attending British officials: “Kill me, I am not afraid of you. There are many behind me who will avenge my blood.” He was executed by hanging half an hour after midnight on September 21, 1956, together with Andreas Panagidis and Michail Koutsosftas. In his final letter to his parents and siblings, he wrote: **“My beloved parents, dearest sisters and brother, I address to you my last letter with the hope that I may pour some balm upon your grieving souls. As I write to you, I sit in the dark cell of my prison, waiting with courage and patience for the executioner to come and lead me to the place of my execution. I feel strong and calm because I have Christ within me, and I am certain that He will help me until the end. My final wish from you is this: remain composed to the very end and pray for me. I do not want wailing or lamenting, but only for you to thank and glorify God who loved me and chose to take me near Him. I want you to know that your son and brother died with a smile on his lips because he kept to the end the sacred oath he took to sacrifice himself for the freedom of Cyprus. Be assured that soon the star of Freedom and Justice will rise over our Island, and the cold and dark winter of sorrows and trials will be followed by the sweet spring of peace and happiness. I want you to be proud, because your son and brother was sacrificed for our common freedom. He was sacrificed because he too wanted to share, along with all the Greeks of Cyprus, the greatest gift God has granted humanity. With these words, my dearest parents and beloved sisters and brother, I close my letter and send you my final, warm embrace. Lovingly, Your son and brother, Stelios Mavromatis”

http://el.metapedia.org/wiki

Ο Μιχαήλ Κουτσόφτας, Έλληνας με Κυπριακή καταγωγή, μέλος και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α.-Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών που πήρε μέρος στον Κυπριακό αγώνα κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας για Ένωση με την Ελλάδα, γεννήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 1934 στο χωριό Παλαιομέτοχο, της επαρχίας Λευκωσίας και απαγχονίστηκε από τις Αγγλικές δυνάμεις κατοχής της Κύπρου στις 21 Σεπτεμβρίου 1956, στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, μαζί με τους συναγωνιστές του Ανδρέα Παναγίδη και Στέλιο Μαυρομμάτη. Τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα Μνήματα.
"Οι μόνες λέξεις που μπορούν να ακούσουν απ' τα χείλη μας οι δυνάστες είναι αυτές;
Ελευθερία ή Θάνατος.
Αυτές τις λέξεις τις μάθαν και αυτοί οι τοίχοι των φυλακών".

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Michail Koutsouftas, a Greek Cypriot and member of E.O.K.A. (National Organization of Cypriot Fighters), took part in the Cypriot struggle during the British colonial period for union with Greece. He was born on November 12, 1934, in the village of Paliometocho, in the Nicosia district, and was hanged by the British occupation forces in Cyprus on September 21, 1956, at the Central Prisons of Nicosia, alongside his comrades Andreas Panagidis and Stelios Mavromatis. He was buried within the grounds of the Central Prisons, in the area known as the “Imprisoned Graves.” His powerful words remain etched in memory: “The only words the oppressors will ever hear from our lips are these: Freedom or Death. Even the walls of these prisons have learned these words.”

http://el.metapedia.org/wiki

Ο Ανδρέας Παναγίδης, Έλληνας με Κυπριακή καταγωγή, μέλος και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α.-Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών που πήρε μέρος στον Κυπριακό αγώνα κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας για Ένωση με την Ελλάδα, γεννήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 1934 στο χωριό Παλαιομέτοχο, της επαρχίας Λευκωσίας και απαγχονίστηκε από τις Αγγλικές δυνάμεις κατοχής της Κύπρου στις 21 Σεπτεμβρίου 1956, στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, μαζί με τους συναγωνιστές του Μιχαήλ Κουτσόφτα και Στέλιο Μαυρομμάτη. Τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών φυλακών, στο χώρο που αποκαλείται Φυλακισμένα Μνήματα. Σε επιστολή που απηύθυνε στη σύζυγο και τα παιδιά του έγραφε,

«Aξιολάτpευτά μου παιδιά, πολυαγαπημένη μου γυναίκα, Χαίρετε. Αυτήν την στιγμήν που σας γράφω είναι Τρίτη, 10 η ώρα βράδυ. Ακριβώς πριν τρία λεπτά μας ειδοποίησαν ότι χαράματα της Παρασκευής 21.9.1956, θα εκτελεσθούμε. Ίσως, όταν διαβάζετε αυτό το γράμμα, εγώ να μην υπάρχω αναμεταξύ στους ζωντανούς. Λατρευτά μου παιδιά, σας αφήνω για πάντα, στην τόσο νεαρή μου ηλικία. Στα 22 μου χρόνια πεθαίνω για χάρη μιας μεγάλης ιδέας. Σας εύχομαι, αγαπημένα μου παιδιά, να γινήτε καλοί Χριστιανοί και καλοί Έλληνες Κύπριοι. Ακολουθήστε πάντα τον δρόμο της αρετής. Να είσθε πάντα βέβαιοι ότι σας αγάπησα τόσο θερμά και με μια απέραντη πατρική αγάπη. Αλλά δυστυχώς σας αφήνω, χωρίς να σας δω να μεγαλώνετε, όπως το ονειρευόμουν… …Κι εσύ, πολυαγαπημένη μου Γιαννούλα, σου ζητώ για τελευταία χάρη να περνάς καλά με τα παιδιά μας. Αγάπα τα θερμά, τόσο πολύ, και για μένα. Και εγώ από ψηλά θα σας στέλλω τις πιο θερμές μου ευχές. Και να σεβαστής και το δικό μου όνομα. Βλέπεις ότι η μοίρα θέλησε να μας πικράνει στα πρώτα χρόνια του γάμου μας. Αυτή τη στιγμή που σου γράφω, ένα χαμόγελο γλυκύ στολίζει τα χείλη μου, γιατί είμαι ευτυχισμένος που αφήνω τα παιδιά μου σε μια καλή μητέρα. Η ψυχή μου είναι γεμάτη μια αληθινή χαρά, γιατί είμαι υπερήφανος για σένα. Μη δώσεις καμιά ματιά στο παρελθόν, αλλά κοίταζε το παρόν. Σου ζητώ συγγνώμη και συγχώρεση για ό, τι σου έφταιξα Γιαννούλα. …Έχετε γεια, μια και για πάντα, αγαπημένες μου υπάρξεις.

Με φιλιά και αγάπη, ο σύζυγος σου και ο αγαπητός σας πατέρας Ανδρέας Σ. Παναγίδης».

Στον αδελφό του έγραφε, «...Περιμένουμε την ημέρα της εκτελέσεως σαν άγια ώρα της ελευθερίας. Μάθε ακόμα ότι ο Ζάκος και οι άλλοι πέθαναν με υπερηφάνεια. Τραγουδούσαν μισή ώρα πριν να εκτελεσθούν και τη ώρα της εκτελέσεως φώναζαν υπέρ της Ελευθερίας», ενώ μόλις αντίκρισε τον Παρασκευά Χοιροπούλη, που πήγε να τον αποχαιρετήσει, του είπε, «Παρασκευά, δεν θέλω να μαραζώνεις διότι θα μας κρεμάσουν.{...}...Θέλω να πεις ότι δεν χάσαμε το θάρρος μας, αλλά βαδίσαμε με το κεφάλι ψηλά προς την αγχόνην, διότι η Ελευθερία χρειάζεται θυσίας. Πεθαίνω μόνο για ένα σκοπό. Δεν θα δω την Κύπρον ελεύθερη, αλλά προσέφερα το αίμα μου για να την δουν οι νέες γενεές της Κύπρου ελεύθερη».

Εκτελέστηκε με απαγχονισμό μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της της 21ης Σεπτεμβρίου 1956, μαζί με τους Στέλιο Μαυρομάτη και Μιχαήλ Κουτσόφτα.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Andreas Panagidis, a Greek Cypriot and member of E.O.K.A. (National Organization of Cypriot Fighters), took part in the Cypriot struggle during the British colonial period for union with Greece. He was born on November 14, 1934, in the village of Paliometocho in the Nicosia district and was hanged by the British occupation forces in Cyprus on September 21, 1956, at the Central Prisons of Nicosia, along with his comrades Michail Koutsouftas and Stelios Mavromatis. He was buried within the grounds of the Central Prisons, in the area known as the “Imprisoned Graves.” In a letter addressed to his wife and children, he wrote: “My beloved children, my dearly loved wife, greetings. At this moment, as I write to you, it is Tuesday, 10 p.m. Just three minutes ago, we were informed that we will be executed at dawn on Friday, 21 September 1956. Perhaps, by the time you read this letter, I will no longer be among the living. My adored children, I leave you forever at such a young age. At 22, I die for the sake of a great ideal. I wish for you, my beloved children, to become good Christians and good Greek Cypriots. Always follow the path of virtue. Always know that I loved you deeply and with infinite fatherly love. But sadly, I leave you without seeing you grow up, as I had dreamed… And you, my most beloved Giannoula, I ask as a final favor: take care of our children. Love them deeply so much also on my behalf. From above, I will send you all my warmest wishes. And honor my name as well. You see, fate has willed for us to suffer in the earliest years of our marriage. As I write this to you, a gentle smile adorns my lips, because I am happy knowing I leave our children with a good mother. My soul is filled with true joy because I am proud of you. Do not look back on the past, but focus on the present. I ask your forgiveness for any wrong I have done to you, Giannoula. Farewell, forever, my beloved ones. With kisses and love, Your husband and your loving father, Andreas S. Panagidis”

To his brother, he wrote:

“We await the day of execution as a sacred hour of freedom. Know also that Zakos and the others died with pride. They were singing half an hour before the execution, and in the moment of death they shouted for Freedom.” And to Paraskevas Choiroupoulis, who came to say goodbye, he said: “Paraskevas, I don’t want you to grieve because we are to be hanged. I want you to say that we did not lose our courage, but walked toward the gallows with our heads held high, because freedom demands sacrifice. I die for one cause only. I will not live to see Cyprus free, but I offered my blood so that future generations of Cyprus may see it.

”http://el.metapedia.org

Ο Ευαγόρας [Βαγορὴς] Παλληκαρίδης, Έλληνας εθνικιστής, αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α. και του αγώνος για την απελευθέρωση της Κύπρου από τον Αγγλικό ζυγό, ποιητής και λογοτέχνης, γεννήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 1938 στην Τσάδα της επαρχίας Πάφου και δολοφονήθηκε με απαγχονισμό, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, στις 14 Μαρτίου 1957 στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας, από τα Αγγλικά στρατεύματα κατοχής στην Κύπρο.
Τάφηκε στα Φυλακισμένα Μνήματα στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας.
«...Θ’ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί...».
Βαδίζοντας την τελευταία διαδρομή από το κελί του στην αγχόνη, τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου 1957 και πριν την εκτέλεση του τραγούδησε τον Ελληνικό εθνικό Ύμνο, ενώ είκοσι λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, στις 14 Μαρτίου άνοιξε η καταπακτή της αγχόνης και πέρασε στην αιωνιότητα. Ήταν ο νεότερος από όσους απαγχονίστηκαν αλλά και ο τελευταίος που ανέβηκε στο ικρίωμα της αγχόνης.
H αγχόνη με την οποία απαγχονίστηκε βρίσκεται στα «Φυλακισμένα Μνήματα».

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Evagoras (Vagorís) Pallikarides was a Greek nationalist, a fighter of E.O.K.A. and the liberation struggle against British colonial rule in Cyprus, as well as a poet and writer. He was born on February 27, 1938, in Tsada, in the Paphos district, and was executed by hanging shortly after midnight on March 14, 1957, in the Central Prisons of Nicosia by the British occupation forces in Cyprus. He was buried in the “Imprisoned Graves” within the Central Prisons of Nicosia. "...I will follow my fate with courage. Perhaps this is my last letter. But again, it doesn’t matter. I have no regrets. Let me lose everything you only die once. I will walk joyfully to my final resting place. What difference does it make, today or tomorrow? Everyone dies one day. It is a fine thing to die for Greece. Time: 7:30. The most beautiful day of my life. The most beautiful hour. Don’t ask why..." Walking his final path from the cell to the gallows at midnight on March 13, 1957, just before his execution, he sang the Greek National Anthem. Twenty minutes after midnight, on March 14, the trapdoor opened, and he passed into eternity. He was the youngest of those hanged and also the last to mount the gallows. The gallows on which he was executed still stands at the site known as the “Imprisoned Graves.”

http://el.metapedia.org/wiki

Στα Φυλακισμένα Μνήματα αναπαύονται ακόμα τέσσερα παλικάρια της ΕΟΚΑ, που με την ηρωική τους δράση εξέπληξαν και αυτούς τους κατακτητές. Οι Άγγλοι αρνήθηκαν να δώσουν τις σορούς των ηρώων στις οικογένειες τους, φοβούμενοι τις λαικές εκδηλώσεις κατά την κηδεία τους. Τους έθαψαν στο κοιμητήριο των φυλακών όπως τους ήρωες της αγχόνης

Οι τέσσερις ήρωες είναι οι ακόλουθοι:

Μάρκος Δράκος

Γρηγόρης Αυξεντίου

Στυλιανός Λένας

Κυριάκος Μάτσης

Σε τέσσερις τάφους του κοιμητηρίου των Κεντρικών Φυλακών οι Άγγλοι έθαψαν οκτώ νεκρούς, για εξοικονόμηση χώρου. Στον ίδιο τάφο βρίσκονται ανα δύο οι:

Ανδρέας Δημητρίου και Στυλιανός Λένας

Ανδρέας Ζάκος και Κυριάκος Μάτσης

Ανδρέας Παναγίδης και Μιχαήλ Κουτσόφτας

Γρηγόρης Αυξεντίου και Ευαγόρας Παλληκαρίδης

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

n the “Imprisoned Graves” lie four more brave fighters of E.O.K.A., whose heroic actions astonished even the British occupiers. The British authorities refused to return the bodies of these heroes to their families, fearing public demonstrations during their funerals. Instead, they buried them in the prison cemetery, just like the heroes of the gallows.

The four heroes are:

Markos Drakos

Grigoris Afxentiou

Stylianos Lenas

Kyriakos Matsis

To save space, the British buried eight of the fallen in four graves in the cemetery of the Central Prisons, with two in each grave:

Andreas Demetriou and Stylianos Lenas

Andreas Zakos and Kyriakos Matsis

Andreas Panagidis and Michail Koutsokftas

Grigoris Afxentiou and Evagoras Pallikarides

Μάρκος Δράκος

Γεννήθηκε στην Λευκωσία στις 24-9-1932.

Έπεσε σε ενέδρα των Άγγλων στο Σινάορος κοντά στην Ευρύχου στις 18-1-1957.

"Ο Θεός και η Πατρίδα με καλούν,πατέρα. Ζητώ την ευχή σου".

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Markos Drakos

He was born in Nicosia on September 24, 1932.

He was killed in an ambush by the British forces at Sinaoros, near Evrychou, on January 18, 1957.

"God and the Homeland are calling me, father. I ask for your blessing."

Γρηγόρης Αυξεντίου

Γεννήθηκε στη Λύση της επαρχίας Αμμοχώστου στις 22-2-1928.

Έγινε ολοκαύτωμα στο κρησφύγετο του, κοντά στη Μονή Μαχαίρα,μετά από πολύωρη μάχη με τους Άγγλους στις 3-3-1957

"Στην εσχάτην ανάγκην θα αγωνιστώ και θα πεθάνω σαν Έλληνας,αλλά ζωντανόν δεν θα με πιάσουν"

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Grigoris Afxentiou

He was born in the village of Lysi, in the Famagusta district, on February 22, 1928.

He was burned alive in his hideout near Machairas Monastery after a long battle with British forces on March 3, 1957.

"In the utmost need, I will fight and die as a Greek, but they will never take me alive."

Στυλιανός Λένας

Γεννήθηκε στα Χανδριά της επαρχίας Λεμεσού το 1932.

Πέθανε στο στρατιωτικό νοσοκομείο Ακρωτηρίου στις 28-3-1957, μετά από τραυματισμό του σε μάχη ανάμεσα στο Πελέντρι και την Ποταμίτισσα στις 17-2-1957.

"Εγώ δεν θα ζήσω. Θα σκοτωθώ για την ελευθερία της Κύπρου".

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Stylianos Lenas

He was born in Chandria, in the Limassol district, in 1932.

He died at the Akrotiri military hospital on March 28, 1957, after being wounded in battle between Pelendri and Potamitissa on February 17, 1957.

"I will not live. I will be killed for the freedom of Cyprus."