25/10/2009
O Bόσπορος (İstanbul Boğazı) είναι ένας φυσικός πορθμός και διεθνώς σημαντική θαλάσσια οδός που βρίσκεται στη βορειοδυτική Τουρκία και αποτελεί μέρος του ηπειρωτικού ορίου μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας και διαχωρίζει την ασιατική από την ευρωπαϊκή Τουρκία. Ο Βόσπορος, η Θάλασσα του Μαρμαρά και ο πορθμός των Δαρδανελίων στα νοτιοδυτικά συναποτελούν τα Τουρκικά Στενά. Οντας ο στενότερος πορθμός του κόσμου που χρησιμοποιείται στη διεθνή ναυσιπλοία ο Βόσπορος συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά (που συνδέεται μέσω των Δαρδανελίων με το Αιγαίο Πέλαγος και από εκεί με τη Μεσόγειο. Η ακριβής αιτία σχηματισμού του Βοσπόρου παραμένει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των γεωλόγων. Πριν χιλιάδες χρόνια η Μαύρη Θάλασσα αποσυνδέθηκε από το Αιγαίο Πέλαγος. Η θεωρία κατακλυσμού της Μαύρης Θάλασσας (που διατυπώθηκε το 1997 από τους Ουίλιαμ Ράιαν και Ουώλτερ Πίτμαν από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια υποστηρίζει ότι ο Βόσπορος σχηματίσθηκε περίπου το 5.600 π.Χ. όταν τα ανυψωμένα νερά της Μεσογείου/Θάλασσας του Μαρμαρά υπερχείλησαν στη Μαύρη Θάλασσα, που την εποχή εκείνη ήταν μια χαμηλή μάζα γλυκού νερού. Το αρχαιοελληνικό όνομα Βόσπορος αναλύεται ως βους (βόδι) + πόρος (πέρασμα), που αναφέρεται στην Ιώ από την Ελληνική μυθολογία που μεταμορφώθηκε σε αγελάδα και καταδικάστηκε να περιπλανιέται στη γη μέχρι που διέσχισε το Βόσπορο, όπου συνάντησε τον Προμηθέα. Στη μυθολογία επίσης αναφέρεται ότι κάποτε οι κινούμενοι βράχοι, γνωστοί ως Συμπληγάδες Πέτρες, συνέθλιβαν κάθε πλοίο που αποπειράτο να περάσει το Βόσπορο μέχρι που ο ήρωας Ιάσονας κατάφερε να περάσει, οπότε οι βράχοι σταθεροποιήθηκαν και ανοίχτηκε η Ελληνική πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα. Αν και ήταν κάπως γνωστό ότι η Μαύρη Θάλασσα και η Θάλασσα του Μαρμαρά επικοινωνούσαν με ροή λόγω διαφοράς πυκνότητας, ευρήματα μιας μελέτης του Πανεπιστημίου του Ληντς τον Αύγουστο του 2010 αποκάλυψαν ότι στην πραγματικότητα υπάρχει ένα υποθαλάσσιο ρεύμα νερού μεγάλης πυκνότητας που ρέει στον πυθμένα του Βοσπόρου (οφειλόμενο στη διαφορά πυκνότητας των δύο θαλασσών) που θα ήταν ο έκτος μεγαλύτερος ποταμός στη Γη, αν ήταν στην ξηρά. Οι ακτές του πορθμού είναι πυκνοκατοικημένες, καθώς καταλαμβάνονται από την πόλη της Κωνσταντινούπολης (με μητροπολητικό πληθυσμό που ξεπερνά τα 15 εκατομμύρια κατοίκους), που εκτείνεται προς την ενδοχώρα και από τις δύο ακτές. Ο Βόσπορος φημίζεται ιδιαίτερα για τα παραλιακά κτίσματα (γιαλιά), που χτίστηκαν την Οθωμανική περίοδο και εκτείνονται κατά μήκος των Ευρωπαικών και Ασιατικών ακτών του πορθμού. Τις ακτές και τους λόφους του πορθμού κοσμούν επίσης Οθωμανικά ανάκτορα όπως τα Τοπ Καπί, Ντολμά Μπαχτσέ, Γιλντίζ, Τσιραγκάν, Φεριγιέ, Μπεϊλέρμπεϊ, Κιουτσουκσού, Ιλαμούρ, Χατιτσέ Σουλτάν, Αντιλέ Σουλτάν και Χιντίβ, μαζί με αξιοθέατα μνημεία και κτίρια, όπως η Αγία Σοφία, η Αγία Ειρήνη, το Μπλε Τζαμί, το Γενί Τζαμί, το Κιλίς Αλί Πασά Τζαμί, το Νουσρέτιγιε Τζαμί, το Ντολμά Μπαχτσέ Τζαμί, το Ορτάκιοϊ Τζαμί, το Ουσκουντάρ Μιχριμάχ Σουλτάν Τζαμί, το Γενί Βαλιντέ Τζαμί, ο Πύργος του Λέανδρου (Κιζ Καλεσί), ο Πύργος Γαλατά, το Ρούμελη Χισάρ, το Αναντολού Χισάρ, το Κάστρο Γιόρος, οι Στρατώνες Σελίμιγιε, το Μουσείο Σακίπ Σαμπαντσί, το Μουσείο Σανμτπέρκ Χανίμ, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Κωνσταντινούπολης, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Μπορουσάν, το Μουσείο Τοπχανέ ι-Αμίρε, το Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών Μιμάρ Σινάν, το Πανεπιστήμιο Γαλατασαράι, το Πανεπιστήμιο Βοσπόρου, η Ροβέρτειος Σχολή και η Ανώτερη Στρατιωτική Σχολή Κούλελι. Για να γνωρίσει κανείς το Βόσπορο μπορεί να ακολουθήσει μια των δημόσιων πορθμείων, που ταξιδεύουν μεταξύ Ευρωπαικής και Ασιατικής πλευράς ή με ένα από τα ιδιωτικά πορθμεία που κινούνται μεταξύ Ουσκουντάρ και Μπεσίκτας ή Καμπατάς.
The Bosphorus (Turkish: İstanbul Boğazı) is a natural strait and an internationally significant waterway located in northwestern Turkey. It forms part of the continental boundary between Europe and Asia, separating the Asian and European sides of Turkey. Together with the Sea of Marmara and the Dardanelles Strait to the southwest, it forms the Turkish Straits system. As the narrowest strait in the world used for international navigation, the Bosphorus connects the Black Sea to the Sea of Marmara (which then connects to the Aegean Sea via the Dardanelles, and from there to the Mediterranean Sea). The exact cause of the Bosphorus' formation remains a subject of debate among geologists. Thousands of years ago, the Black Sea was disconnected from the Aegean. The Black Sea deluge theory, proposed in 1997 by William Ryan and Walter Pitman of Columbia University, suggests that the Bosphorus was formed around 5600 BCE when the rising waters of the Mediterranean/Sea of Marmara overflowed into the Black Sea, which at that time was a lower freshwater basin. The ancient Greek name Bosporos breaks down into bous (ox) and poros (passage), referring to Io from Greek mythology, who was transformed into a cow and condemned to wander the earth until she crossed the Bosphorus, where she met Prometheus. In mythology, it is also said that the Clashing Rocks (Symplegades) crushed every ship trying to pass through the Bosphorus, until the hero Jason succeeded in navigating through them, after which the rocks became stationary and the Greek access to the Black Sea opened. Although it was somewhat known that water flowed between the Black Sea and the Sea of Marmara due to density differences, a study from the University of Leeds in August 2010 revealed that a dense underwater current flows along the bottom of the Bosphorus (due to the density difference between the two seas), which would be the sixth largest river in the world if it were on land. The shores of the Bosphorus are heavily populated, as they are occupied by the city of Istanbul, with a metropolitan population exceeding 15 million residents, stretching inland on both sides. The Bosphorus is especially famous for its Ottoman-era waterfront mansions (yalıs), which line both the European and Asian shores of the strait. Its coasts and hills are adorned with Ottoman palaces such as Topkapı, Dolmabahçe, Yıldız, Çırağan, Feriye, Beylerbeyi, Küçüksu, Ihlamur, Hatice Sultan, Adile Sultan, and Hıdiv, along with significant monuments and buildings including: Hagia Sophia, Hagia Irene, Blue Mosque, Yeni Mosque, Kılıç Ali Pasha Mosque, Nusretiye Mosque, Dolmabahçe Mosque, Ortaköy Mosque, Mihrimah Sultan Mosque (Üsküdar), Yeni Valide Mosque, Maiden’s Tower (Kız Kulesi), Galata Tower, Rumeli Fortress, Anadolu Fortress, Yoros Castle, Selimiye Barracks, Sakıp Sabancı Museum, Sanatperver Hanım Museum, Istanbul Museum of Modern Art, Borusan Contemporary, Tophane-i Amire Culture and Art Center, Mimar Sinan University of Fine Arts, Galatasaray University, Boğaziçi University, Robert College, and the Kuleli Military High School. To explore the Bosphorus, one can take a ride on public ferries that travel between the European and Asian sides or join one of the private cruises running between Üsküdar and Beşiktaş or Kabataş.
https://el.wikipedia.org/wiki.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου