Μέτσοβο, Ιωάννινα.

                                                                             31-3-2024

Το Μέτσοβο είναι ορεινή κωμόπολη στο νομό των Ιωαννίνων, χτισμένη αμφιθεατρικά στις πλαγιές της Πίνδου σε υψόμετρο 1160μ., με πληθυσμό περίπου 2500 κατοίκους. Πρωτη γραπτή αναφορά σ' αυτό γίνεται το 1380. Η προέλευση της λέξης "Μέτσοβο" δεν είναι εξακριβωμένη, όμως υπάρχουν κάποια σενάρια που θέλουν το όνομα να σημαίνει "αρκουδοχώρι" από το πάντρεμα των σλάβικων  λέξεων "μέτσκα" (αρκούδα) και "όβο" (χωριό). Άλλοι υποστηρίζουν πως προέρχεται από το "χωριό του "Μήτσιου", "Μήτσιου-όβο", Μήτσοβο, Μέτσοβο. Λογική είναι και η εκδοχή της παραφθοράς  της ονομασίας Μεσοβούνι-Μετσοβούν-Μέτσοβο. Όπως και να έχει, λόγω θέσης απολάμβανε ιδιαίτερα προνόμια και ένα ξεχωριστό καθεστώς αυτονομίας για πολύ μεγάλη χρονική περίοδο (10ο-19ο αι.). Έτσι εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο εμπορικό, οικονομικό, διοικητικό κέντρο της περιοχής. Υπήρξε σημαντικός σταθμός, ο οποίος εξυπηρετούσε και διευκόλυνε κάθε λογής συναλλαγές μεταξύ εμπόρων και ταξιδιωτών, στρατευμάτων και αρχών. Σχολεία, παρθεναγωγεία, πανδοχεία, παντοπωλεία  και πολλά άλλα καταστήματα αποτελούσαν την εικόνα του χωριού πριν από δύο αιώνες. Το 1511 ανακαινίζεται η μεγάλη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στο κέντρο του χωριού. Το 1719 θα εγκατασταθεί εδώ γαλλική αποθήκη συγκέντρωσης υφαντών  προϊόντων χρυσοχοΐας και αργυροχρυσοχοΐας, προς εξαγωγή. Την μεγάλη πνευματική ανάπτυξη την δηλώνει η ύπαρξη βιβλιοθήκης που με την καταστροφή της κάηκαν 4000 τόμοι βιβλίων. Ως πνεύμα ελεύθερο οι κάτοικοι που τότε αριθμούσαν τους 5000 περίπου ξεσηκώθηκαν το 1854 κατά του Αβδή Πασά. Όμως ακολούθησε η καταστροφή του Μετσόβου και αυτό ώθησε πολλούς κατοίκους σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης, που με την σειρά τους αφού πρόκοψαν συνέβαλαν καθοριστικά με τις γενναιόδωρες προσφορές τους να ζωντανέψει και πάλι το Μέτσοβο, κυρίως στα μέσα του 20ου αί.. Στις 31 Οκτωβρίου του 1912 δυνάμεις του τακτικού Ελληνικού Στρατού μαζί με εθελοντές από την Ήπειρο και την Κρήτη προέβησαν στην απελευθέρωση του. Το Μέτσοβο είναι η πατρίδα εθνικών ευεργετών όπως Γεωργίου Αβέρωφ, Μιχαήλ Τοσίτσα, Νικόλαου Στουρνάρα και  Ευάγγελου Αβέρωφ Τοσίτσα. Τα παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια, τα πλακόστρωτα δρομάκια , οι 20 βρύσες του 18ου  και 19ου άι.(όλες με την ονομασία τους, με πιο γνωστές του Αη-Γιώργη, της Γκούρας, του Φλόκα). Οι εκκλησίες της Αγίας Παρασκευής (15ου άι.) και του Αγίου Χαραλάμπους, τα μοναστήρια του Αγίου Νικολάου, η Μονή Ζωοδόχου Πηγής και η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η τήρηση των εθίμων, η βλάχικη διάλεκτος και η ντόπια παραδοσιακή κουζίνα, συμβάλλουν όλα μαζί στην διατήρηση της παράδοσης και της πλούσιας ιστορίας της περιοχής. Φημίζεται για τα μετσοβίτικα υφαντά με τα πορφυρά χρώματα, τα είδη λαϊκής τέχνης αλλά και για τις μετσοβίτικες πίτες, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τις χυλοπίτες και φυσικά για το περίφημο καπνιστό τυρί Μετσοβόνε. Πολλά τα αξιοθέατα που μπορεί να δει και να θαυμάσει κανείς. Τα μουσεία, Αρχοντικό Τοσίτσα - Λαογραφικό Μουσείο, Λαογραφικό Μουσείο Τσανάκα, Μουσείο Υδροκίνησης Ανθοχωρίου Μετσόβου. Η πινακοθήκη Ε.Αβέρωφ, μουσείο νεοελληνικής τέχνης με 250 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής Ελλήνων καλλιτεχνών του 19ου - 20ου αί. Η Παιδική βιβλιοθήκη Ιδρύματος Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα, που φιλοξενεί πάνω από 8000 τίτλους βιβλίων κ.α.. Οι λάτρεις των χειμερινών σπορ μπορούν να ζήσουν μοναδικές στιγμές καθώς διαθέτει χιονοδρομικά κέντρα, το Καρακόλι και του Προφήτη Ηλία. Είναι όμως και ιδανικός προορισμός για τους φυσιολάτρες, για πεζοπορία στα μονοπάτια του Εθνικού Δρυμού της Βάλια Κάλντα, για ιππασία ή ποδήλατο βουνού. Το Μέτσοβο διαθέτει άριστη τουριστική υποδομή, με παραδοσιακούς ξενώνες, ξενοδοχεία για άνετη διαμονή. Εστιατόρια και ταβέρνες προς απόλαυση της τοπικής κουζίνας, αλλά και καφέ και μπαράκια απλά για χαλάρωση. Είναι ένας τόπος ασύλληπτης φυσικής ομορφιάς, ένα γραφικό τοπίο με παραδοσιακό χρώμα που δεν αφήνει ασυγκίνητο κανέναν επισκέπτη.