Σαμαριά (Χωριό), Χανιά Κρήτη (Samaria (Village), Chania, Crete).

   27-8-2022

Βαθιά μέσα στο φαράγγι της Σαμαριάς, μιας από τις πιο εντυπωσιακές φυσικές κοιλάδες στην Ευρώπη, κρύβεται το έρημο σήμερα χωριό της Σαμαριά, που έχει παραδοθεί στην φύση και τον χρόνο. Οφείλει το όνομα στην μικρή βυζαντινή εκκλησία της Οσίας Μαρίας Αιγυπτίας του 1379, από την οποία πήρε το όνομα του τόσο το χωριό όσο και το φαράγγι (από την παραφθορά του ονόματος). Αποτελεί μνεία στην ανθρώπινη προσπάθεια να συνυπάρξει με το άγριο αλλά εξαιρετικά όμορφο τοπίο. Το χωριό ήταν πλήρως απομονωμένο, το αποτελούσαν δύο γειτονιές. Το Πάνω χωριό και το Κάτω χωριό, λέγεται πως οι δύο αυτές γειτονιές δεν μιλούσαν μεταξύ τους, λόγω μιας αιώνιας έχθρας. Το 1962 όταν η περιοχή ανακηρύχθηκε σε Εθνικό Δρυμό Λευκών Ορέων, οι λιγοστοί πλέον κάτοικοι, αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν. Σήμερα έχει απαλλοτριωθεί και αποτελεί μέρος του Εθνικού Δρυμού της Σαμαριάς. Τα σπίτια του χωριού έχουν αφεθεί στον χρόνο, παρόλα αυτά οι ερειπωμένοι τοίχοι και τα εκτεθειμένα κτίρια συνθέτουν μία εικόνα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του νησιού. Οι κήποι και οι αγροί που κάποτε τροφοδοτούσαν τους κατοίκους, τώρα ανήκουν αποκλειστικά στην φύση. Στα χρόνια της ακμής του, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία του τόπου. Κατά την Τουρκοκρατία αποτελούσε κρυσφήγετο αμάχων και επαναστατών. Ενώ κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στο χωριό φιλοξενήθηκε για λίγο ο τότε βασιλιάς Γεώργιος Β' και ο τότε πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός με  μέλη της ελληνικής κυβέρνησης, λίγο πριν αναχωρήσουν για την Μέση Ανατολή. Σήμερα το μονοπάτι του ομώνυμου φαραγγιού που διασχίζει το ερειπωμένο χωριό προσφέρει στους επισκέπτες την ευκαιρία να ανακαλύψουν τα μυστικά της Σαμαριάς, παρέχοντας μια αίσθηση επίγειου παραδείσου. Αποτελεί την "μεγάλη στάση" που επιλέγουν να κάνουν οι πεζοπόροι, για να ξεκουραστούν πριν ξεκινήσουν για να διανύσουν το υπόλοιπο της διαδρομής, προς Αγία Ρούμελη. Ο χώρος έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για την "εξυπηρέτηση" των επισκεπτών, αλλά και για το προσωπικό του φαραγγιού ( ξενώνας για τους δασοφύλακες, αποθήκη, κέντρο πρώτων βοηθειών). Δημιουργήθηκε και το μουσείο του Ελαιοτριβείου, στο χώρο όπου υπήρχε το ελαιοτριβείο του χωριού, που όποιος το επισκεφθεί έρχεται σε επαφή με την ιστορία του οικισμού. Είναι ένας τόπος που σε συνδυασμό τα ερείπια, την απομόνωση και την ενασχόληση με την φύση, σε μεταφέρει σε έναν κόσμο που θαρρείς έχει παραμείνει αναλλοίωτος και που αξίζει να τον εξερευνήσετε αν βρεθείτε στην Κρήτη.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 Deep within the Samaria Gorge, one of the most impressive natural valleys in Europe, lies the now abandoned village of Samaria, surrendered to nature and time. Its name comes from the small Byzantine church of Saint Mary of Egypt, dating back to 1379, from which both the village and the gorge take their name (a corruption of the original name). The village stands as a tribute to the human effort to coexist with the wild yet exceptionally beautiful landscape. The village was completely isolated and consisted of two neighborhoods: the Upper Village and the Lower Village. It is said that these two neighborhoods did not speak to each other due to an age-old feud. In 1962, when the area was declared part of the White Mountains National Park, the few remaining inhabitants were forced to leave. Today, the village has been expropriated and is part of the Samaria National Park. The houses of the village have been left to time, yet the ruined walls and exposed buildings create a picture of the island’s traditional architecture. The gardens and fields that once fed the residents now belong solely to nature. During its heyday, the village played an important role in local history. During the Ottoman occupation, it served as a refuge for civilians and revolutionaries. During World War II, King George II and Prime Minister Emmanouil Tsouderos, along with members of the Greek government, briefly stayed in the village before departing for the Middle East. Today, the path of the gorge bearing the same name crosses the ruined village and offers visitors the chance to discover the secrets of Samaria, providing a sense of earthly paradise. It is the “major stop” where hikers rest before continuing their journey to Agia Roumeli. The area has been suitably developed to accommodate visitors and the park staff, including a guesthouse for forest rangers, storage facilities, and a first aid center. The Olive Oil Mill Museum was also established on the site of the village’s former olive press, where visitors can connect with the history of the settlement. This is a place where the combination of ruins, isolation, and engagement with nature transports you to a world seemingly untouched by time a world well worth exploring if you visit Crete.