Κάστρο της Αγίας Μαύρα, Λευκάδα(Castle of Agia Mavra, Lefkada).

                                                                            30-8-2020

To Μεσαιωνικό κάστρο της Αγίας Μαύρας, βρίσκεται πάνω σε χερσόνησο, μεταξύ Λευκάδας και Αιτωλοακαρνανίας, έχει έκταση 25.000τ.μ., 3 αμυντικές γραμμές, 7 προμαχώνες και πυροβολεία. Στα 700 χρόνια ύπαρξης του δέκτηκε 12 πολιορκίες και άλλαξε πολλά χέρια κατακτητών. Η πρώτη κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1302μ.Χ. από τον Ιωάννη Ορσίνι, όταν απέκτησε την Λευκάδα ως προίκα, από τον Δεσπότη της Ηπείρου Νικηφόρο τον Α'. Το 1331 καταλαμβάνεται η Λευκάδα από τον Βαλτέρο Βρυέννιο, που ήταν Δούκας των Αθηνών και ηγείτο της σταυροφορίας για την ανακατάληψη της Αθήνας από τους Καταλανούς. Το 1332 γυρνώντας πίσω στην Ιταλία αφήνει την Λευκάδα στους Γάλλους ηγεμόνες του οίκου ντ' Ανζού. Το φρούριο παραμένει όπως όταν κτίστηκε χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές. Το 1362 ο Λεονάρδος Α' Τόκκος κόμης Κεφαλληνίας και Ζακύνθου προσάρτησε το νησί στην επικράτεια του και το 1395 γίνονται αλλαγές στο κάστρο από τον Κάρολο Α' των Τόκκων. Διπλά τείχη, προσθήκη επιπλέον προμαχώνων και 8 κανονιών. Το 1410-1420 ο Κάρολος Α' πραγματοποιεί επέκταση του κάστρου, το σχήμα του είναι πενταγωνικό και μέσα περικλείει την πόλη της Αγίας Μαύρας που τότε είναι η πρωτεύουσα του νησιού. Το 1479 ο Λεονάρντο Γ' Τόκκο, αρνήται να πληρώσει φόρο υποτέλειας στους οθωμανούς και με φόβο της επίθεσης τους εγκαταλείπει το νησί, το κάστρο μετά από μικρή πολιορκία πέφτει στα χέρια τους. Το 1502 οι συμμαχικές δυνάμεις του πάπα Αλέξανδρου ΣΤ', του Λουδοβίκου ΙΒ' της Γαλλίας και των ιπποτών της Ρόδου καταλαμβάνει το κάστρο και στην συνέχεια παραδίνεται στους Βενετούς. Ένα χρόνο μετά θα ανταλλάξουν την Λευκάδα με την Κεφαλονιά και την Ζάκυνθο. Το 1566 με 1571 οι οθωμανοί θα πραγματοποιήσουν ανακατασκεύες, τόσο για την άμυνα όσο και για την αύξηση των κατοικιών μέσα στο φρούριο. Το κάστρο γίνεται επταγωνικό και έχει παραμείνει έτσι μέχρι σήμερα. Οι οικίες είναι 200, 3 τζαμιά,1 ιεροδιδασκαλείο, 2 σχολεία και έχει 126 κανόνια. Το 1572, το 1658 και το 1684 οι Ενετοί προσπαθούν να καταλάβουν το φρούριο, πράγμα αδύνατον, διότι κατά την τουρκοκρατία το κάστρο γίνεται ορμητήριο των πειρατών, που η δύναμη τους ήταν τόσο μεγάλη που το αποκαλούσαν ''φωλιά τεράτων''. Όμως το 1684 οι Ενετοί με τον Morozini το καταλαμβάνει, διώχνει τους οθωμανούς και θανατώνει τους πειρατές. Με την αλλαγή της πρωτεύουσα του νησιού, στην θέση που βρίσκεται σήμερα και είχε το όνομα Αμαξική, το κάστρο ανασκευάζεται και μετατρέπεται σε στρατόπεδο. Το 1797 με την συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο η Λευκάδα παραδίδετε από τους Βενετούς στους Γάλλους που θα παραμείνουν έναν χρόνο. Το 1798 οι ρωσοτουρκικές δυνάμεις μετά από πολιορκία θα καταφέρουν να τους παραδώσει ο γάλλος φρούραρχος το κάστρο και το νησί. Το 1802 δημιουργείται η Επτανησιακή Πολιτεία, ομοσπονδιακό κράτος με την Τουρκία να έχει την επικυριαρχία και την Ρωσία να είναι εγγυήτρια δύναμη. Το 1807 το νησί περνάει στην κυριότητα του Ναπολέοντα, καθώς η Ρωσία νικάτε από αυτόν. Το 1810 οι Άγγλοι καταλαμβάνουν την Λευκάδα μετά από 40 πολιορκίες, όταν αναγκάστηκε ο γάλλος φρούραρχος να παραδώσει το κάστρο λόγω έλλειψης πολεμοφοδίων, όταν μια οβίδα καταστρέφει την εκκλησία της Αγίας Μαύρας, που χρησιμοποιούνταν αποθηκευτικός χώρος πολεμοφοδίων. Το 1864 τα Επτάνησα ενώθηκαν με την Ελλάδα, έκτοτε το κάστρο χρησιμοποιήθηκε ως στρατόπεδο των ελληνικών δυνάμεων, μετά ως φυλακές κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ αργότερα στεγάστηκαν οι πρόσφυγες από την Μ.Ασία. Η σημερινή μορφή του διαμορφώθηκε το 1938 όταν υλικά από το κάστρο, ως οικοδομικά, εκποιήθηκαν υπέρ του Μετοχικού Ταμείου Στρατού. Ο μικρός ορθόδοξος ναός της Αγίας Μαύρας που βρίσκεται στο βόρειο μέρος του κάστρου χτίστηκε το 1883 και γιορτάζει στις 3 Μαίου ,συγκεντρώνοντας πλήθος προσκυνητών.

                       ======================================================

The Medieval Castle of Agia Mavra is located on a peninsula between Lefkada and Aetolia-Acarnania. It covers an area of 25,000 m² and features three defensive lines, seven bastions, and numerous gun ports. Over its 700 years of existence, it has endured twelve sieges and changed hands many times. The original construction was completed in 1302 AD by Giovanni Orsini, who received Lefkada as a dowry from the Despot of Epirus, Nikephoros I. In 1331, Lefkada was taken by Walter of Brienne, Duke of Athens, as part of his crusade to recapture Athens from the Catalans. In 1332, as he returned to Italy, he left Lefkada in the hands of the French rulers of the Angevin dynasty. The fortress remained unchanged during this time. Ιn 1362, Leonardo I Tocco, Count of Cephalonia and Zakynthos, annexed the island. In 1395, Charles I Tocco made several modifications to the castle, including the construction of double walls, the addition of more bastions, and the installation of eight cannons. Between 1410 and 1420, Charles I expanded the castle into a pentagonal shape, enclosing the city of Agia Mavra, which was then the capital of the island. In 1479, Leonardo III Tocco refused to pay tribute to the Ottomans and fled the island, fearing an attack. After a brief siege, the castle fell to the Ottomans. In 1502, allied forces of Pope Alexander VI, King Louis XII of France, and the Knights of Rhodes captured the castle, which was then handed over to the Venetians. One year later, the Venetians exchanged Lefkada for Cephalonia and Zakynthos. Between 1566 and 1571, the Ottomans undertook major renovations to improve the castle's defenses and expand residential areas. The castle took on its current heptagonal shape, containing around 200 houses, 3 mosques, 1 madrasa, 2 schools, and 126 cannons. Despite Venetian attempts to recapture the castle in 1572, 1658, and 1684, they were unsuccessful due to the strong Ottoman presence and pirate activity, which led to the castle being known as the "lair of monsters." In 1684, the Venetians under Francesco Morosini successfully captured the fortress, expelled the Ottomans, and executed the pirates. With the capital of Lefkada relocated to its present site (then called "Amaxiki"), the castle was repurposed as a military camp. In 1797, under the Treaty of Campo Formio, Lefkada was handed over to the French by the Venetians, but they only stayed for one year. In 1798, Russo-Ottoman forces besieged the castle, and the French commander eventually surrendered. In 1802, the Septinsular Republic was established, a federation under Ottoman suzerainty with Russia as the guarantor. In 1807, the island came under Napoleon’s control following Russia’s defeat. In 1810, after 40 days of siege, the British took Lefkada when a shell destroyed the Church of Agia Mavra, which was used to store munitions, forcing the French to surrender due to lack of supplies. In 1864, the Ionian Islands united with Greece. Since then, the castle served various purposes: as a Greek military base, a prison during World War I, and later as a shelter for refugees from Asia Minor. Its current form was largely shaped in 1938, when building materials from the castle were sold off to benefit the Greek Army’s Mutual Fund. The small Orthodox church of Agia Mavra, located in the northern part of the castle, was built in 1883 and celebrates its feast day on May 3rd, attracting many pilgrims.

                                                            Ο ναός της Αγίας Μαύρας

Στο εκκλησάκι του κάστρου οι Λευκαδίτες τιμούν την Αγία Μαύρα ως πολιούχο της πόλης στις 3 Μαίου, Αγίου Τιμοθέου και Μαύρας. Η Αγία Μαύρα έδωσε το όνομα της το 1331μ.Χ. στο κάστρο και στην πόλη που τότε ονομάζονταν ''Saint Maure'' Αγία Μαύρα. Το σημερινό εκκλησάκι βρίσκεται στην θέση αυτή από το 1888, όταν καταστράφηκε ο παλιός ναός ο οποίος βρισκόταν σε άλλο σημείο. Η παράδοση λέει ότι κτίστηκε το 1453 η 1463 από την Ελένη Παλαιολόγου όταν επιστρέφοντας με την κόρη της στην Λευκάδα, έπεσαν σε τρικυμία και τάχτηκε στην Αγία Μαύρα, που έφερε και το όνομα της το νησί εκείνη την περίοδο. Έτσι έχτισε μέσα στο κάστρο τον ναό , αφιερωμένο στην Αγία Μαύρα και στον σύζυγο της Τιμόθεο.